Sterownik PLC to podstawowy element automatyki przemysłowej, umożliwiający sterowanie maszynami, procesami technologicznymi i instalacjami budynkowymi. PLC są stosowane w przemyśle, energetyce, HVAC, systemach BMS i wielu innych dziedzinach.
Nasze usługi
Programowanie sterowników PLC
Firma ASSPIRE wykonuje aplikacje sterownicze głównie na sterownikach firmy:
| Producent | Sterowniki |
| Johnson Control | MS-FAC2513-0, MS-FEC2611-0, MS-FEC2621-0, MS-FAC2611-0, MS-FAC2612-1, MS-FAC2612-2, MS-FAC3613-0, MS-FEC1611-1, MS-FEC1621-1, FCD2612-1, M4-CGM09090-0, M4-CGM09090-0H, M4-CGM04060-0, M4-CVM03050-0, M4-CVM03050-0P, MS-FAC4911-0, M4-CGE04060-0, M4-CGE09090-0, M4-CGE09090-0H, M4-CVE03050-0P, EASYIO-FS-20, FS-32, FW-08, FW-08V, FW-14, FW-28, FW-VAV, FT-04A-5, FT-04B-5 |
| WAGO | CC100, BC100, PFC100, PFC200, PFC300 |
| ISMA CONTROLLI | iSMA-B-FCU, iSMA-B-2D, iSMA-B-AAC20, RAC18-IP, VAV14-IP, iSMA-B-MAC36PRO, iSMA-B-MAC36NL |
| DISTECH | ECY-103, ECY-203/253, ECY-300/350, ECY-400/450, ECY-600/650, ECY-IOM, ECY-S1000, ECY-APEX, ECY-Display |
| TRIDIUM | Niagara EDGE 10, Niagara JACE 8000, Niagara JACE 9000 |
| HONEYWELL | Optimizer VAV: VAA-VA75IB24NMC, VAA-VA75TB24NMC, VAA-VA75MB24NMC; Unitary Controllers: UN-RS0844ES230NMC, UN-RL1644ES230NMC, UN-RS0844ESB24NMC, UN-RL1644ESB24NMC; Optimizer Advanced: N-ADV-134-H-C, N-ADV-133-H-B-C |
| ALLEN BRADLEY | ControlLogix 5570, CompactLogix 5370 L1, L2, L3 |
Czym jest programowanie sterowników PLC
To proces tworzenia logiki działania sterownika za pomocą języków zgodnych z normą IEC 61131-3, która definiuje standardowe języki programowania PLC.
Podstawowe języki programowania PLC
| Język | Opis |
| LD (Ladder Diagram) | Graficzny język przypominający schemat przekaźnikowy |
| FBD (Function Block Diagram) | Bloki funkcyjne – idealne do sterowania analogowego i sekwencyjnego |
| ST (Structured Text) | Tekstowy, zbliżony do języka Pascal – do złożonej logiki |
| SFC (Sequential Function Chart) | Sekwencyjne kroki i przejścia – do procesów etapowych |
| IL (Instruction List) | (Zdezaktualizowany) tekstowy język niskiego poziomu (podobny do asemblera) |
Popularne platformy i środowiska programowania PLC
| Producent | Sterowniki | Oprogramowanie |
| Siemens | S7-1200, S7-1500 | TIA Portal |
| Rockwell (Allen-Bradley) | CompactLogix, ControlLogix | Studio 5000 Logix Designer |
| Schneider Electric | Modicon M340, M580 | EcoStruxure Control Expert (Unity Pro) |
| WAGO | PFC200, 750 Series | e!COCKPIT, Codesys |
| Beckhoff | CX, Embedded PCs | TwinCAT |
| Omron | NX, NJ, CP1, CJ | Sysmac Studio, CX-One |
Jak wygląda cykl pracy z PLC?
- Projektowanie logiki sterowania
- Analiza procesu lub schematu
- Określenie wejść, wyjść i warunków
- Programowanie w środowisku inżynierskim
- Wybór języka (np. LD lub ST)
- Tworzenie i testowanie kodu
- Symulacja/logika testowa
- Sprawdzenie działania programu przed wdrożeniem
- Wgranie programu do PLC
- Przez USB, Ethernet, RS-232 itp.
- Diagnostyka i uruchomienie
- Monitorowanie zmiennych, błędów, alarmów
Konfiguracja systemów nadrzędnych BMS, SCADA
Konfiguracja systemów nadrzędnych BMS/SCADA polega na tworzeniu struktury nadzorującej i zarządzającej całością infrastruktury technicznej budynku lub obiektu przemysłowego – czyli tzw. warstwy nadrzędnej (supervisory layer). Systemy te zbierają dane z urządzeń automatyki (PLC, sterowniki BMS, sensory), umożliwiają ich wizualizację, archiwizację, alarmowanie oraz analizę.
Firma ASSPIRE wykonuje systemy nadrzędne BMS dla automatyki budynkowej na aplikacjach:
Etapy konfiguracji
1. Analiza wymagań i architektury systemu
- Ustalenie zakresu funkcji (HVAC, oświetlenie, energia, bezpieczeństwo)
- Określenie liczby punktów danych (tagów), lokalizacji i urządzeń
- Dobór platformy (np. Niagara, ASIX, Desigo CC, FactoryTalk View SE, WebHMI)
2. Integracja i komunikacja
- Konfiguracja protokołów:
– BACnet/IP (standard BMS)
– Modbus TCP/RTU (często dla urządzeń HVAC, liczników)
– KNX, M-Bus, OPC UA/DA, MQTT (dla różnych integracji) - Tworzenie map komunikacyjnych – czyli przypisywanie tagów do adresów
3. Tworzenie struktury danych (tagów)
- Definiowanie:
– punktów analogowych (AI, AO)
– punktów cyfrowych (DI, DO)
– alarmów, stanów, wartości licznikowych - Nazewnictwo zgodne z normami (np. AHU1_Temp_Ret, CH1_Run_Status)
4. Budowa wizualizacji (HMI/SCADA GUI)
- Projektowanie ekranów synoptycznych:
– schematy technologiczne HVAC, oświetlenia, mediów
– dashboardy z KPI i zużyciem energii
– ekrany alarmowe, raporty, trendy - Narzędzia: Niagara Workbench, ASIX Designer, Desigo CC, WebHMI Designer itp.
5. Konfiguracja alarmów i harmonogramów
- Ustalanie progów alarmowych i akcji (e-mail, SMS, sygnał)
- Konfiguracja harmonogramów pracy urządzeń (np. klimatyzacja tylko w godzinach pracy)
6. Rejestracja i archiwizacja danych
- Wybór punktów do logowania (często tylko kluczowe zmienne)
- Okres próbkowania (np. co 1 min, co 10 s)
- Wybór miejsca zapisu: lokalny serwer, chmura, SQL, InfluxDB
7. Zarządzanie użytkownikami i bezpieczeństwem
- Tworzenie kont i ról (operator, inżynier, administrator)
- Uwierzytelnianie, rejestr zdarzeń (logowanie, zmiany parametrów)
- HTTPS, VPN, separacja sieci IT/OT
8. Testy końcowe i uruchomienie
- Sprawdzenie działania wizualizacji i komunikacji
- Symulacja alarmów, zmian wartości
- Szkolenie użytkowników końcowych
Walidacje systemów skomputeryzowanych BMS, EMS, RMS
Walidacja systemów skomputeryzowanych (CSV – Computerized System Validation) to udokumentowany proces zapewniający, że system informatyczny (np. BMS, SCADA, EMS, systemy sterowania PLC, HMI) działa zgodnie z przeznaczeniem, spełnia wymagania użytkownika oraz wymogi norm i przepisów – szczególnie w branżach regulowanych (farmacja, produkcja żywności, wyroby medyczne).
Podstawy prawne i normatywne walidacji
| Normy / wytyczne | Opis |
| GAMP 5 (Good Automated Manufacturing Practice) | Najczęściej stosowana metodyka walidacji CSV |
| FDA 21 CFR Part 11 | Wymagania dla systemów przechowujących dane elektroniczne w USA |
| EU GMP Annex 11 | Europejskie wymagania dla skomputeryzowanych systemów w farmacji |
| Dz. U. poz. 1816 | Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 grudnia 2024 w sprawie wymagań Dobrej Praktyki i Wytwarzania. |
| ISO 13485, ISO 14971 | Normy dla wyrobów medycznych (zarządzanie jakością i ryzykiem) |
Główne etapy procesu walidacji systemu skomputeryzowanego (CSV)
1. URS – User Requirements Specification
Zbieranie i dokumentowanie wymagań użytkownika
Przykład: „System SCADA ma przechowywać dane alarmów przez minimum 12 miesięcy”
2. RA – Risk Assessment
Identyfikacja i ocena ryzyk związanych z systemem
Priorytetyzacja komponentów do walidacji (zgodnie z zasadą „risk-based approach” – GAMP 5)
3. FS/DS – Functional / Design Specification
Opis funkcjonalności i architektury systemu (logika działania, interfejsy, raporty)
4. DQ – Design Qualification
Potwierdzenie zgodności Specyfikacji Funkcjonalnej (FS) oraz Specyfikacji Projektowej (DS) z wymaganiami użytkownika (URS)
5. IQ – Installation Qualification
Walidacja poprawnej instalacji systemu: sprzętu, oprogramowania, połączeń, wersji. Potwierdzenie zgodności ze Specyfikacją Projektową (DS).
6. OQ – Operational Qualification
Testowanie funkcjonalne: czy system działa zgodnie z wymaganiami w typowych warunkach. Potwierdzenie zgodności ze Specyfikacją Funkcjonalną (FS).
7. PQ – Performance Qualification
Potwierdzenie, że system spełnia wymagania w realnych warunkach produkcyjnych.
8. Raport końcowy i zatwierdzenie
Zestawienie dowodów, testów, odstępstw i decyzji walidacyjnej
Systemy, które często podlegają walidacji:
- Systemy BMS w obiektach farmaceutycznych (np. kontrola temperatury, wilgotności, ciśnień)
- SCADA + Historian dla linii produkcyjnych (monitoring parametrów krytycznych)
- PLC / HMI dla maszyn pakujących, mieszających itp.
- Systemy z archiwizacją danych (logi, dostępność, backupy)
Korzyści z walidacji:
- Spełnienie wymogów GMP, FDA, ISO
- Zmniejszenie ryzyka błędów w produkcji
- Dowody jakości i niezawodności systemu
- Gotowość na audyty i inspekcje (np. URPL, FDA)
Oferta firmy ASSPIRE w ramach walidacji systemów skomputeryzowanych:
- Opracowanie Specyfikacji Funkcjonalnej (FS)
- Opracowanie Specyfikacji Projektowej (HDS)
- Opracowanie Specyfikacji Projektowej (SDS)
- Opracowanie Analizy Ryzyka (RA)
- Przygotowanie protokołów IQ/OQ/PQ
- Wykonanie oraz udokumentowanie testów IQ/OQ/PQ
- Sporządzenie raportów z testów IQ/OQ/PQ
Rozruchy urządzeń na budowie
Rozruchy urządzeń na budowie to kluczowy etap wdrożenia systemów automatyki budynkowej (BMS), HVAC, elektrycznych, sanitarnych i przemysłowych. Polega na sprawdzeniu, uruchomieniu i potwierdzeniu poprawnego działania wszystkich zainstalowanych urządzeń w warunkach rzeczywistych, zgodnie z dokumentacją techniczną i projektem wykonawczym.
Etapy rozruchu urządzeń na budowie
1. Przygotowanie do rozruchu
- Sprawdzenie kompletności instalacji (mechanicznej, elektrycznej, sygnałowej)
- Weryfikacja oznaczeń i połączeń (zgodność z dokumentacją)
- Zgłoszenie gotowości do rozruchu (protokoły instalatora)
Przykład: sprawdzenie poprawnego podłączenia czujnika temperatury do sterownika BMS
2. Testy wstępne (Pre-Commissioning)
- Kontrola napięć zasilania, zabezpieczeń, komunikacji (np. BACnet, Modbus)
- Test ciągłości sygnałów i kabli
- Sprawdzenie poprawności adresacji urządzeń
Przykład: test komunikacji falownika HVAC z PLC przez Modbus RTU
3. Rozruch właściwy (Commissioning)
- Uruchomienie urządzenia (np. centrali wentylacyjnej, chillera, oświetlenia DALI)
- Test reakcji na sygnały sterujące (ON/OFF, zmiana prędkości, setpointy)
- Kalibracja czujników i regulatorów
- Weryfikacja logiki sterowania z systemem BMS/SCADA
Przykład: zmiana temperatury zadanej w SCADA i sprawdzenie działania zaworu mieszającego
4. Testy integracyjne
- Sprawdzenie współdziałania między systemami (np. HVAC i SAP, UPS i SCADA)
- Symulacja stanów awaryjnych i alarmów
- Test harmonogramów, priorytetów, trybów pracy (manualny/automatyczny)
Przykład: test przełączenia zasilania z sieci na agregat i monitorowanie tego w SCADA
5. Dokumentacja i protokoły
- Sporządzenie protokołów uruchomienia (dla każdego urządzenia lub systemu)
- Zapisanie parametrów wyjściowych (setpointy, adresy, wartości referencyjne)
- Przekazanie dokumentacji powykonawczej (schematy, konfiguracje, hasła dostępu)
Prefabrykacja szaf sterowniczych
Prefabrykacja szaf sterowniczych to proces projektowania, montażu i testowania gotowych szaf automatyki, zasilania i sterowania – wykonywanych poza miejscem docelowej instalacji, najczęściej w specjalistycznym warsztacie. Gotowa szafa jest następnie transportowana na budowę i instalowana jako kompletny, przetestowany moduł.
Czym jest szafa sterownicza?
To zamknięta obudowa (metalowa lub tworzywowa), w której znajdują się komponenty odpowiedzialne za:
- zasilanie urządzeń,
- sterowanie procesami (np. przez PLC, BMS),
- zabezpieczenia (wyłączniki, przekaźniki, styczniki),
- komunikację (switche, routery, bramki Modbus/BACnet)
Elementy typowej szafy sterowniczej
| Komponent | Funkcja |
| Zasilacz | Przetwarza napięcie z sieci (np. 230VAC → 24VDC) |
| PLC / sterownik BMS | Logika sterująca urządzeniami |
| Przekaźniki, styczniki | Załączanie silników, pomp, zaworów |
| Bezpieczniki, wyłączniki | Ochrona obwodów |
| Listwy zaciskowe | Połączenia sygnałowe i zasilające |
| Moduły komunikacyjne | Interfejsy BACnet, Modbus, KNX itp. |
| HMI lub panel operatorski | Lokalna obsługa |
| Wentylacja / klimatyzacja szafy | Zapewnienie odpowiednich warunków termicznych |
Etapy prefabrykacji szafy
- Schematy elektryczne (CAD: EPLAN, SEE Electrical, WSCAD)
- Dobór komponentów (zgodnie z normami: PN-EN 61439, PN-HD 60364)
- Weryfikacja zgodności z wymaganiami obiektu i systemu nadrzędnego (BMS/SCADA)
- Zakup i przygotowanie komponentów
- Kompletacja wyposażenia
- Przygotowanie obudów, płyt montażowych
- Montaż mechaniczny i elektryczny
- Montaż urządzeń na płycie montażowej
- Trasowanie przewodów, oznaczanie, układanie peszli
- Oznaczenia końcówek, zacisków i przewodów zgodnie ze schematem
- Testy i kontrola jakości
- Testy poprawności połączeń (ciągłość, zwarcia, separacja)
- Zasilenie i test funkcjonalny (np. sygnałów I/O, komunikacji)
- Dokumentacja uruchomienia (protokoły FAT – Factory Acceptance Test)
- Dostawa i montaż na obiekcie
- Transport w odpowiednich warunkach (np. odporność IP)
- Instalacja w szafowni, podłączenie kabli, uziemienia
- Integracja z innymi systemami (BMS, HVAC, SCADA)
Zalety prefabrykacji szaf
- Skrócenie czasu uruchomienia na budowie
- Lepsza jakość wykonania w warunkach warsztatowych
- Testy przed dostawą – ograniczenie błędów
- Lepsza kontrola kosztów i logistyki
- Możliwość prefabrykacji w serii (dla wielu obiektów)
Projekty wykonawcze instalacji automatyki
(BMS, HVAC, oświetlenie, systemy zużycia mediów itp.) to szczegółowa dokumentacja techniczna określająca sposób wykonania, konfiguracji i uruchomienia systemu automatyki w budynku. Są one podstawą do realizacji instalacji przez wykonawcę, prefabrykacji szaf sterowniczych, a także do programowania i uruchamiania systemów nadrzędnych.
Wykonujemy projekty wykonawcze systemów automatyki budynkowej; rozdzielni sterowniczych, tras kablowych oraz systemów nadrzędnych BMS.
Zawartość projektu wykonawczego automatyki budynkowej
1. Opis techniczny systemu
2. Schematy ideowe (funkcjonalne)
3. Schematy połączeń (okablowania)
4. Rzuty kondygnacji z lokalizacją urządzeń
5. Lista punktów automatyki (I/O list)
6. Schematy szaf sterowniczych
7. Tablice adresowe i mapy komunikacyjne
8. Opis algorytmów i logiki sterowania
9. Wytyczne do programowania i uruchomienia
Dodatkowe elementy dokumentacji wykonawczej:
- Zestawienie materiałów (okablowanie, czujniki, siłowniki, panele)
- Specyfikacje urządzeń i komponentów
- Instrukcje montażowe i BHP
- Wytyczne dla koordynacji międzybranżowej (np. HVAC–automatyka)
Typowe narzędzia używane przy tworzeniu projektu:
- AutoCAD / Revit – rzuty, schematy
- EPLAN / WSCAD – schematy elektryczne szaf
- Excel – lista punktów, tablice adresowe
- Visio / Draw.io – schematy logiczne lub komunikacyjne
Praktyczna rada:
Dokumentacja wykonawcza powinna być:
- aktualna i spójna z innymi branżami (HVAC, elektryka),
- czytelna i jednoznaczna – zwłaszcza dla wykonawców i integratorów,
- zgodna z wymaganiami inwestora i normami (np. PN-EN 15232 – efektywność energetyczna automatyki budynkowej).
Koncepcje systemów automatyki
Koncepcje systemów automatyki budynkowej to dokument lub zestaw założeń opisujących architekturę, funkcjonalność i sposób realizacji automatyki dla nowego budynku, instalacji technicznej lub modernizacji obiektu. Stanowią pierwszy krok przed wykonaniem projektu technicznego – często jako część koncepcji wielobranżowej lub studium wykonalności.
Co zawiera koncepcja systemu automatyki?
1. Zakres systemu automatyki (BMS/IBMS)
- Jakie instalacje będą objęte automatyką?
➤ HVAC, oświetlenie, rolety, zużycie mediów, zasilanie, bezpieczeństwo (SSP, KD, CCTV) - Czy będzie jeden zintegrowany system (IBMS), czy kilka niezależnych?
2. Opis wymagań funkcjonalnych
- Jakie funkcje mają być realizowane:
➤ sterowanie, monitoring, alarmowanie, harmonogramy, raportowanie, optymalizacja energetyczna - Czy system ma obsługiwać różne tryby (komfort, noc, awaryjny)?
3. Tworzenie struktury danych (tagów)
- Topologia komunikacyjna (rozproszona, scentralizowana, hybrydowa)
- Lokalizacja szaf sterowniczych i urządzeń (pomieszczenia techniczne, rozdzielnie)
- Połączenie z systemem nadrzędnym SCADA / BMS
- Schemat blokowy (topologia z podziałem na warstwy: urządzenia → sterowniki → SCADA)
4. Dobór technologii i protokołów
- Rekomendowane standardy komunikacji:
➤ BACnet/IP, Modbus RTU/TCP, KNX, DALI, M-Bus, OPC UA - Preferowani producenci systemów automatyki: np. Niagara, Siemens Desigo, Schneider EcoStruxure, Distech, WAGO
5. Integracja międzybranżowa
- Powiązania z innymi systemami (SAP, DSO, UPS, HVAC, windy, fotowoltaika)
- Opis interfejsów danych i zakresu wymiany (np. BACnet server/client, OPC gateway)
6. Wstępna lista punktów I/O
- Szacunkowa liczba sygnałów (DI, DO, AI, AO)
- Podział na strefy / instalacje (np. AHU, kotłownia, oświetlenie parkingu)
7. Założenia do programowania
- Poziom automatyzacji (ręczne, półautomatyczne, w pełni autonomiczne)
- Strategie sterowania (np. HVAC: PID + logika harmonogramów + czujniki CO₂)
- Zarządzanie energią – potrzeba integracji z BMS klasy A/B (wg PN-EN 15232)
8. Wymagania dotyczące SCADA/BMS
- Interfejs użytkownika (Web, stacjonarny, mobilny)
- Historia trendów, alarmy, archiwizacja, eksport danych
- Dostęp zdalny, autoryzacja użytkowników, integracja z siecią IT
Doradztwo techniczne
Doradztwo techniczne w kontekście systemów automatyki budynkowej i przemysłowej to profesjonalne wsparcie merytoryczne udzielane inwestorom, projektantom, wykonawcom oraz użytkownikom końcowym na różnych etapach cyklu życia instalacji – od koncepcji po eksploatację.
Wspieramy naszych klientów w zakresie doboru aparatury do sterowania i monitorowania procesów wentylacyjno-klimatyzacyjnych.
Zakres doradztwa technicznego może obejmować:
- Etap przedinwestycyjny (analizy i założenia)
- Etap projektowania
- Etap realizacji i uruchomienia
- Etap eksploatacji i modernizacji
Formy doradztwa:
- Spotkania techniczne (online lub onsite)
- Audyty i raporty eksperckie
- Przeglądy dokumentacji (z opinią i komentarzem)
- Tworzenie wytycznych technicznych (np. standardy firmowe automatyki)
Korzyści z doradztwa technicznego:
- Uniknięcie kosztownych błędów projektowych lub wykonawczych
- Lepsze dopasowanie rozwiązań do potrzeb użytkownika
- Oszczędności energii i kosztów eksploatacyjnych
- Pewność, że system będzie skalowalny i nowoczesny
Sprzedaż
Sprzedaż w branży automatyki budynkowej i przemysłowej obejmuje doradztwo techniczno-handlowe, ofertowanie, prezentację rozwiązań oraz finalizację kontraktów na systemy takie jak: BMS, SCADA, sterowniki PLC, szafy automatyki, komponenty komunikacyjne, oprogramowanie czy usługi inżynieryjne.
Autoryzowany dystrybutor firmy Johnson Controls International
Firma ASSPIRE jest autoryzowanym dystrybutorem firmy Johnson Controls International. W ramach Naszej działalności prowadzimy sprzedaż i dystrybucję aparatury automatyki dla sterowania procesami:
- Wentylacji
- Klimatyzacji
- Ogrzewnictwa
- Chłodnictwa
Zakres sprzedaży obejmuje:
- Sterowniki PLC (np. Siemens, WAGO, Allen-Bradley)
- Moduły I/O, zasilacze, HMI
- Systemy BMS (np. Niagara, Desigo, Metasys, Eclypse)
- Czujniki, siłowniki, przekaźniki, falowniki
Proces sprzedaży technicznej krok po kroku:
1. Analiza potrzeb klienta
- Wizja lokalna lub spotkanie online
- Zebranie informacji: obiekt, branża, skala, funkcje
2. Dobór rozwiązań
- Propozycja technologii dopasowanej do budżetu i wymagań
- Porównanie rozwiązań (np. SCADA lokalna vs. chmurowa, sterownik PAC vs. PLC)
3. Oferta techniczno-handlowa
- Specyfikacja, zakres prac, harmonogram, cena
- Ograniczenia / wyłączenia / założenia projektowe
4. Negocjacje i zawarcie umowy
- Uzgodnienia dot. płatności, terminów, gwarancji
- Dokumenty formalne: zamówienie, umowa
5. Wsparcie posprzedażowe
- Serwis, szkolenia, aktualizacje, rozbudowy
- Monitorowanie satysfakcji klienta
